Resultaat-, Prestatie- en Procesdoelen

Het is niet moeilijk om voor jezelf doelen op stellen. Het moeilijkste is om ze na te komen. In deze blog geef ik je een aantal tips om je op weg te helpen in het bepalen van je doelen.

Beeld: ESVEO Fotografie

Wees realistisch

We stellen ons vaak doelen die niet realistisch zijn. Zoals gek gezegd 20kg afvallen in een maand of over een maand een marathon van 30km lopen. Het belangrijkste is om doelen te stellen die voor jou realistisch en haalbaar zijn binnen een bepaalde tijdsperiode. Ook is het hier belangrijk dat je af en toe om je heen kijkt naar wat anderen doen. Zo kijk je of jouw eigen doelen nog wel realistisch zijn in het huidige sportklimaat.

Wees objectief

Er zijn verschillende soorten doelen. Zo zijn er subjectieve doelen, “ik wil me gelukkiger voelen” of “Ik wil meer plezier hebben”, en objectieve doelen zoals “ik wil in 3 maanden tijd 10 kg afvallen” of “over 2 maanden wil ik 5km kunnen hardlopen”.

Een objectief doel geeft een focus op het behalen van een specifieke standaard of bekwaamheid in een taak, vaak binnen een bepaalde tijd. Dus als we een voorbeeld van hierboven pakken dan is gewicht verliezen de taak en de tijdsperiode daarvoor is 3 maanden.

Verschillende doelen

Resultaatdoelen
Met deze doelen leg je de focus op het resultaat, uitkomst van een taak of externe factoren. Zoals winnen of verliezen, beter presteren dan een ander, etc. Deze doelen zijn zeer moeilijk te controleren omdat ze afhankelijk zijn van veel externe factoren zoals andere deelnemers.

Prestatiedoel
Deze doelen focussen op het bereiken van prestaties onafhankelijk van anderen. Deze doelen zijn meestal flexibel en binnen je eigen controle. Voorbeeld: het behalen van een foutloze cross zonder tijdfouten. Deze prestatie hangt af van hoe jij hebt gepresteerd.

Procesdoel
Met een procesdoel leg je de focus op de actie: het proces van jezelf verbeteren in een taak. Het zijn kleinere doelen en helpen mee aan het opbouwen van zelfvertrouwen. Om je prestatiedoel te halen zijn procesdoelen onmisbaar. Dit zijn de bouwblokken en fundering voor je prestatiedoel. Denk hierbij aan je manier van rijden en wat je moet verbeteren om je prestatiedoel (foutloze cross zonder tijdfouten) te halen.

Doelen moeten nooit alleen uit resultaatdoelen bestaan. Te veel focus op resultaatdoelen creëert angst en falen. Het is belangrijk dat je voor jezelf je eigen weg naar je te behalen taak voor ogen ziet.

Principes van doelen stellen

  • Be ‘SMART’: De beste doelen zijn specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden.
  • Zet matig tot moeilijke doelen, maar ze moeten wel realistisch zijn. Te hoge doelen zorgen voor frustratie, te lage doelen zorgen voor weinig resultaat of luiheid.
  • Gebruik korte- en lange termijn doelen. De truc is om steeds kleine stapjes te nemen in korte termijndoelen, die uiteindelijk leiden tot je lange termijn doel.
  • Zet alle drie de doelen in (proces, prestatie, resultaat). Het telkens benadrukken van proces en prestatiedoelen bevorderd de prestatie.
  • Houdt doelen bij. Het bijhouden van doelen zorgt ervoor dat je ze later makkelijk terug kan halen en misschien wel kan afvinken. Dit heeft weer een positieve invloed op jezelf.

Bronnen

Foundations of Sport and Exercise Psychology – R.S. Weinberg; D. Gould (2015)
Minor Prestatiepsychologie – Saxion University Deventer

Meer leren over de eventingsport?

Lees één van mijn andere blogs óf meld je aan voor mijn nieuwsbrief, boordevol kennis, praktische tips en trends op het gebied van eventing.