“De eventingsport moet veiliger!” Een veel gehoord en (blijvend) actueel onderwerp. Maar wat verstaan we nu onder veiligheid? En als ik dit soort kreten hoor dan ben ik ook benieuwd naar waar specifiek aan gewerkt moet worden, want veiligheid is een breed concept. Veiligheid bestaat uit verschillende facetten en deze hebben allemaal met elkaar te maken. Je kan dus niet aan één onderdeel werken en de andere achterwege laten. In deze blog ga dieper ik in op deze facetten.
De eventingsport is een sport met een verhoogd risico, daarom hebben we het al snel over risk-management. Om de charme van de sport te behouden moeten we kijken naar wat we een acceptabel niveau van risico vinden. Als we al het risico wegnemen dan kennen we geen eventingsport meer. Het is dus niet het doel om het risiconiveau naar nul te brengen.We hebben als doel om onnodig risico zoveel mogelijk te verlagen.
Een voorbeeld van onnodig risico is de rotatieval. Uit mijn afstudeeronderzoek ‘The future of the eventingsport’ (2018) kwam naar voren dat we het onacceptabel vinden dat paarden vallen in de cross. Om dit onnodige risico te verlagen kan je denken aan het gebruik van breekbare technologie zoals MIM-clips en breekbomen, maar ook parcoursontwerp en de fitness van paard en ruiter. Een combinatie dat niet fit is voor het niveau dat ze rijden heeft een verhoogd valrisico door vermoeidheid en coördinatieverlies.
Veiligheid bestaat uit verschillende facetten. Deze zijn allemaal met elkaar verbonden. We hebben daarbij ook te maken met preventie en mitigatie. Met preventie wordt in dit geval bedoeld het voorkomen van ongevallen. Mitigatie zijn maatregelen die de negatieve effecten (letsel) van een ongeval voorkomen of verzachten. Hieronder ga ik verder in op deze facetten
#1 Training ruiter en paard
In feite begint het hier mee: De training van ruiter en paard. Als ruiter kijk je naar wat je nodig hebt om goed een cross uit te kunnen rijden. Denk hierbij aan de basisvaardigheden maar ook fitness (paard én ruiter).
Ik vind het daarbij ook belangrijk dat ruiters basiskennis hebben van het gedrag en de visie van hun paard. ‘Hij doet niet wat ik wil’ is een vaak gehoord argument als het tegenzit. Maar bekijk de situatie vooral vanuit je paard, want het is een blijft een vluchtdier.
#2 Spelregels
In het kader van veiligheid, welzijn en fair play zijn er spelregels opgesteld. De breedtesport (klasse BB t/m Z) valt onder het KNHS Disciplinereglement Eventing. Rijd je internationaal dan is het zaak dat je de FEI Eventing Rules kent.
Spelregels zijn er om de sport in goede banen te leiden en veiligheid en welzijn te waarborgen. Als ruiter is het daarom noodzakelijk om goed op de hoogte te zijn. Als ruiter moet je weten wat er toegestaan is op wedstrijd/in de cross. Denk hierbij aan het maximaal aantal toegestane weigeringen in de cross en wanneer je wel en niet mag starten in de cross (bijvoorbeeld onvoldoende scores in de dressuur en teveel strafpunten in het springen).
De sportbond richt zich op het doorontwikkelen van de spelregels en in nauwe samenwerking met officials zorgen ze voor handhaving.
#3 Parcoursontwerper XC
De parcoursontwerper is verantwoordelijk voor het ontwerp en de bouw van de cross. De ontwerper wil een verhaal vertellen met zijn ontwerp en het moet uitdagend en passend zijn voor het niveau. Daarbij is een helicopterview belangrijk. Zoals de engelsen het mooi zeggen ‘Each fence is a question for horse and rider’.
De parcoursontwerper wil goede vraagstukken passend bij het niveau neerzetten. Daarvoor moet hij/zij goed op de hoogte zijn van de reglementen en richtlijnen. Maar ook voorzien zijn van inzicht om in te schatten of een hindernis juist staat voor een bepaalde klasse.
De Technisch Afgevaardigde (TA) kijkt mee en is advies-/gesprekspartner voor de Parcoursontwerper. De TA keurt de cross en oordeelt of deze technisch voldoet aan het gestelde in de reglementen en richtlijnen.
Achteraf is het belangrijk om te reflecteren op wat er tijdens de cross gebeurd is aan de hand van bijvoorbeeld afzet- en landingsplaatsen bij hindernissen maar ook de uitslagen en hindernisstaten. Vanuit de KNHS zijn er als handvat richtlijnen voor het ontwerpen van een cross opgesteld.
#4 XC Parcours lopen
De ruiter heeft de verantwoordelijk om goed het cross country parcours te verkennen en de taak om zich af te vragen wat de parcoursontwerper bij elke hindernis voor actie vraagt.
Enkele voorbeelden:
- Met wat voor type hindernis heb ik te maken?
- Wat vraagt deze hindernis/combinatie van mij en mijn paard?
- Welke galop heb ik nodig?
- Hoe kan ik deze hindernis het beste aanrijden?
- Hoe is de bodemconditie?
Ik vind het daarbij belangrijk dat ruiters basiskennis hebben van cross country rijtechniek. Je kan hierbij denken aan de verschillende soorten galop voor cross country en waar je op moet letten bij het lopen van een parcours. Ik heb veel kennisartikelen op mijn website staan. Kijk vooral even rond!
#5 Veiligheid
Voor de veiligheid zijn er de laatste jaren verschillende producten uitgebracht om de kans op (zwaar)letsel te verminderen. Denk hierbij aan het gebruik van bodyprotectors, airjackets en breekbare technologie, zoals MIM-clips. Ook wordt er onderzoek gedaan naar veiligheidshelmen. Aan de producenten de taak om deze goed door te ontwikkelen aan de hand van de meest recente wetenschappelijke studies.
Kortom
Door het juist trainen van paard en ruiter, op de hoogte te zijn van de spelregels en ons te verdiepen in parcoursontwerpen zetten we in op het voorkomen van ongevallen. Bodyprotectors, airjackets en breekbare technologie zijn een goed voorbeeld van mitigatie. Het voorkomen of verminderen van letsel bij een val van paard of ruiter.
Meer leren over de eventingsport?
Lees één van mijn andere blogs óf meld je aan voor mijn nieuwsbrief, boordevol kennis, praktische tips en trends op het gebied van eventing.
